Swiãto kaszëbiznë! Méster Bëlnégò Czëtaniô
Przedstôwcowie całëch Kaszëb przëjachelë 13 gòdnika do najégò Mùzeùm czëtac pò kaszëbskù. Z tësąca ùczãstników, co brelë ùdzél w szkòłowëch, gminowëch i kùreszce pòwiatowëch eliminacjach kònkùrsu Méster Bëlnégò Czëtaniô prawò do wëstąpieniô we wiôldżim finale ùdostało 114 ùczãstników, a kùńc kùńców pòjawiło sã jich 103.
Finaliscë szlë na miónczi w piãc wiekòwëch kategòriach. Òbsądzywałë jich dwie kòmisje. Młodszich wësłëchelë: przédniczka Radzëznë Kaszëbsczégò Jãzëka Danuta Pioch i dwòje przedstôwców Mùzeùm Kaszëbskò-Pòmòrsczi Pismieniznë i Mùzyczi: direktór tegò môla Tomôsz Fópka i Agata Grenwald z Dzélu Lëteraturë. Starszich taksowelë: szkólnô kaszëbsczégò jãzëka, ùdbòdôwczka Kaszëbsczégò Diktanda Wanda Lew-Czedrowskô, Róman Drzéżdżon z MKPPiM a téż gazétnik i aktor Adóm Hébel.
Kònkùrs miôł òtemkłé gòspòdôrz – Tomôsz Fópka, chtëren przëwitôł wszëtczich gòscy i rôcził do miónków, a tej prziszedł czas na wiôldżé czëtanié.
Ùczniowie klas I-III (bëło jich 29) czëtelë wëjimczi z ksążczi Alojza Nôgla Bôjczi i bôjeczczi. Pierszi plac dobéł Jarosłôw Bisewsczi (Spòdlecznô Szkòła w Pilëcach, pùcczi pòwiôt), drëgô bëła Witosława Dzemińskô (Zespół Szkòłów w Skòrzewie, kòscersczi pòwiôt), a trzecô Mariô Struck (Spòdlecznô Szkòła w Pilëcach). Wëprzédnienia dostelë: Bartosz Bisewsczi (Spòdlecznô Szkòła w Pilëcach) i Ameliô Steinke (Spòdlecznô Szkòła w Reskòwie, kartësczi pòwiôt).
Ùczniowie kl. IV-VI mielë wierã nôbarżi drãdżi tekst do czëtaniô – bëłë to wëjimczi z romana Aleksandra Majkòwsczégò Żëcé i przigòdë Remùsa. Nôlepi dała so z nim radã (z karna 23 ùczãstników) Aniela Makùrôt ze Spòdleczny Szkòłë nr 4 w Kòscérznie, drëdżi plac miôł Nikòdem Bladowsczi (Sp.Sz. w Łebnie, wejrowsczi pòwiôt), trzecy Gabriela Kãdzô (Sp.Sz. w Swôrzewie, pùcczi pòwiôt), a wëprzédniony òstelë: Joana Majkòwskô (Sp. Sz. Zgromadzeniô Sostrów Pańsczégò Zmartwëchwstaniô we Wejrowie), Juliô Plëchta (Sp.Sz. w Gòrãczënie, kartësczi pòwiôt), Michôł Mòga (Sp.Sz. w Swòrach, chònicczi pòwiôt), Juliô Chòcha (Sp.Sz w Kòrnym, kòscersczi pòwiôt) i Jizabela Kòssôk-Główczewskô (Sp.Sz. w Szlachecczim Brzéznie, bëtowsczi pòwiôt).
Na młodzëznã z klasów VII-VIII (26 ùczãstników) żdałë wëjimczi z Lesôcczich pòwiôstków Bòlesława Bòrka. Nôlepi z jich przeczëtanim delë so radã: Wiktoriô Dalekô (Zespół Sz. i W. w Szlachecczi Kamiéńcë, kartësczi pòwiôt), Juliô Dzãgelewskô (Sp.Sz. w Bólszewie, wejrowsczi pòwiôt) i – ex aequo 3. plac – Aleksandra Klejsa (Òstrzódk Kaszëbsczi Edukacji na Głodnicë, wejrowsczi pòwiôt) a téż Lidiô Bòszke (Sp.Sz. w Swôrzewie, pùcczi pòwiôt). Wëprzédnienié w ti kategòrii miała Milena Swiątk Brzezyńskô (Sp.Sz. w Szlachecczim Brzéznie).
Ùczniowie wëżispòdlecznëch szkòłów szlë na miónczi z felietonama Gùczowégò Macka. Z karna 13 ùczãstników nôlepszô bëła Nikòla Bronk (Zespół Wëżigimnazjowëch Szkòłów – Technikùm w Serakòjcach, kartësczi pòwiôt), drëgô bëła Marta Kùjach (I ÒL w Kòscérznie), a trzecô Hònorata Pòlaszek (PZS nr 3 we Wejrowie). Wëprzédnioné òstałë: Wiktoriô Fùrmón (Sp.Sz. w Bòrzestowie, kartësczi kréz) i Ana Frankòwskô (I ÒL w Kartuzach).
Nôwicy nôdgrodzonëch bëło westrzód dozdrzeniałëch ùczãstników kònkùrsu, jaczich przëjachało latos 12 z rozmajitëch nórtów Kaszëb: z kartësczégò, wejrowsczégò, słëpsczégò i gduńsczégò krézu. Pierszi rôz jesmë mielë téż w ti kategòrii dwùch przedstôwców Gdinie. Òbsãdzëcelë pò dłudżich òbgôdkach kùńc kùńców rozsądzëlë, że pierszi plac (i 500 zł) dostónie Jiwòna Makùrôt z Kòscérznë, chtërna òbroniła méstersczi titel z łońsczégò rokù (chcemë dodac, że w 2017 r. bëła drëgô!). Drëdżi môl (300 zł) jurorzë przëznelë Elżbiéce Bùgajny z Ramlejów w kartësczim pòwiece, a trzecy (200 zł) Annie Glëszczińsczi z Lëpińc (bëtowsczi kréz), jakô bëła dobiwczką najégò kònkùrsu w 2017 r.
Nôdgrodë w latosy edicje kònkùrsu fùndowelë: MKPPiM we Wejrowie, Wëdôwizna Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô, Wëdôwizna Majkòwsczi, Genowéfa Słowi, Tomôsz Fópka, ks. Marión Miotk, Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié part Gdiniô, Kaszëbsczé Fòrum Kùlturë w Gdini i Pòwiatowé Starostwò we Wejrowie.
Òbczas kònkùrsu bëła téż leżnosc do òbezdrzeniô wëstôwkù namienionégò Janowi Karnowsczémù. Wszëtczim chãtnym pòstacjã pòetë i kaszëbsczégò dzejarza prezentowôł dr Michôł Hinc.
Bóg zapłac wszëtczim ùczãstnikóm, szkólnym i dobrzińcóm!
Kòòrdinatorã Kònkùrsu z remieniô Mùzeùm béł dr Dariusz Majkòwsczi.
Święto kaszubszczyzny! Swiãto kaszëbiznë! Méster Bëlnégò Czëtaniô
Reprezentanci całych Kaszub przyjechali 13 grudnia do naszego Muzeum, aby czytać po kaszubsku. Z ok. tysiąca uczestników, którzy brali udział w szkolnych, gminnych i wreszcie powiatowych eliminacjach konkursu Méster Bëlnégò Czëtaniô, prawo do występu w wielkim finale uzyskało 114, a ostatecznie podczas fiału zaprezentowało się 103.
Finaliści rywalizowali w pięciu kategoriach wiekowych. Oceniały ich dwie komisje. Młodszych wysłuchali: przewodnicząca Rady Języka Kaszubskiego Danuta Pioch i dwoje przedstawicieli Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej: dyrektor tej placówki Tomasz Fopke oraz Agata Grenwald z Działu Literatury. Starszych oceniali: nauczycielka języka kaszubskiego i inicjatorka Kaszubskiego Dyktanda Wanda Lew-Kiedrowska, Roman Drzeżdżon z MPiMKP oraz dziennikarz i aktor Adam Hebel.
Konkurs otworzył gospodarz – Tomasz Fopke, który przywitał wszystkich gości i zaprosił do rywalizacji. Następnie rozpoczęło się wielkie czytanie.
Uczniowie klas I-III (było ich 29) czytali fragmenty z książki Alojzego Nagla Bôjczi i bôjeczczi. Pierwsze miejsce zdobył Jarosław Bisewski (SP w Jastrzębiej Górze, powiat pucki), druga była Witosława Dziemińska (ZS w Skorzewie, powiat kościerski), a trzecia Maria Struck (SP w Jastrzębiej Górze). Wyróżnienia otrzymali: Bartosz Bisewski (SP w Jastrzębiej Górze) i Amelia Steinke (SP w Reskowie, powiat kartuski).
Uczniowie kl. IV-VI musieli się zmierzyć z bardzo trudnym tekstem – fragmentami powieści Aleksandra Majkowskiego Żëcé i przigòdë Remùsa. Najlepiej (z grona 23 uczestników) poradziła z nim sobie Aniela Makurat ze SP nr 4 w Kościerzynie, drugie miejsce zajął Nikodem Bladowski (SP w Łebnie, powiat wejherowski), trzecie Gabriela Kędzia (SP w Swarzewie, powiat pucki), a wyróżnieni zostali: Joanna Majkowska (SP Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego w Wejherowie), Julia Plichta (SP w Goręczynie, powiat kartuski), Michał Moga (SP w Swornegaciach, powiat chojnicki), Julia Chocha (SP w Kornem, powiat kościerski) i Izabela Kossak-Główczewska (SP w Brzeźnie Szlacheckim, powiat bytowski).
Na młodzież z klas VII-VIII (26 uczestników) czekały fragmenty z Lesôcczich pòwiôstków Bolesława Borka. Najlepiej z ich przeczytaniem dali sobie radę: Wiktoria Daleka (ZKiW w Kamienicy Szlacheckiej, powiat kartuski), Julia Dzięgelewska (SP w Bolszewie, powiat wejherowski) i – ex aequo 3. miejsce – Aleksandra Klejsa (Ośrodek Kaszubskiej Edukacji na Głodnicy, powiat wejherowski) oraz Lidia Boszke (SP w Swarzewie, powiat pucki). Wyróżnienie w tej kategorii przyznano Milenie Świątek Brzezińskiej (SP w Brzeźnie Szlacheckim).
Uczniowie szkół ponadpodstawowych mierzyli się z felietonami Gùczowégò Macka. Z grona 13 uczestników najlepsza okazała się Nikola Bronk (Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych – Technikum w Sierakowicach, powiat kartuski), druga była Marta Kujach (I LO w Kościerzynie), a trzecia Honorata Polaszek (PZS nr 3 w Wejherowie). Wyróżnione zostały: Wiktoria Furman (SP w Borzestowie, powiat kartuski) i Anna Frankowska (I LO w Kartuzach).
Najwięcej nagród jurorzy przyznali w kategorii osób dorosłych, których przyjechało w tym roku 12 z różnych częsci Kaszub: z powiatu kartuskiego, wejherowskiego, słupskiego i gdańskiego. Po raz pierwszy pojawili się też w tej kategorii przedstawiciele Gdyni. Po długich naradach jury postanowiło przyznać pierwsze miejsce (nagroda 500 zł) Iwonie Makurat z Kościerzyny, która obroniła tytuł mistrzowski z ubiegłego roku (dodajmy, że w 2017 r. była druga). Kolejne miejsce (nagroda 300 zł) zajęła Elżbieta Bugajna z Ramlejów w powiecie kartuskim, a trzecie (200 zł) Anna Gliszczyńska z Lipnicy (powiat bytowski), która była zwyciężczynią naszego konkursu w 2017 r.
Nagrody w tegorocznej edycji konkursu ufundowali: MPiMKP w Wejherowie, Wydawnictwo Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Wydawnictwo Majkòwsczi, Genowefa Słowi, Tomasz Fopke, ks. Marian Miotk, ZKP oddział Gdynia, Kaszubskie Forum Kultury w Gdyni oraz Starostwo Powiatowe w Wejherowie.
Podczas konkursu była też okazja do obejrzenia wystawy poświęconej Janowi Karnowskiemu. Wszystkim chętnym postać poety i działacza kaszubskiego zaprezentował dr Michał Hinc.
Bardzo dziękujemy wszystkim uczestnikom, nauczycielom i sponsorom!
Koordynatorem Méstra z ramienia Muzeum był dr Dariusz Majkowski.
